E-papierosy i tytoń podgrzewany
W ostatnich latach popularność e-papierosów systematycznie rośnie. Obecnie około 2% dorosłych Europejczyków regularnie używa e-papierosów, a ponad 21% przynajmniej raz sięgnęło po e-papierosa.
Wśród nastolatków w wieku 13-15 lat w Polsce w 2016 r. e-papierosów używało ok. 18,6% dziewcząt i 28% chłopców - jeszcze kilka lat temu (w latach 2011-2014) odsetek ten wynosił zaledwie 6%. Tylko w latach 2011-2014 częstość użycia e-papierosów wśród polskich nastolatków wzrosła z 6% do 29,9%, stawiając pod tym względem polską młodzież w czołówce krajów Unii Europejskiej. Efekty zdrowotne używania e-papierosów nie zostały jeszcze do końca poznane, jednak wiadomo już na pewno, że wpływają one negatywnie na nasze zdrowie, w szczególności osób młodych.
- E-papierosy są niezdrowe i wbrew niektórym opiniom – nie są bezpieczne dla naszego zdrowia.
- Już teraz wiadomo, że e-papierosy są szkodliwe dla zdrowia, jednak nadal nie wiemy, jakie skutki zdrowotne będą wiązały się z ich używaniem po wielu latach. Ten fakt związany jest z ich stosunkowo krótką obecnością na rynku.
- Istnieje wiele rodzajów e-papierosów, które zawierają różne ilości nikotyny i innych, niejednokrotnie szkodliwych dla zdrowia substancji.
- Para (aerozol) pochodząca z e-papierosów zawiera zazwyczaj nikotynę i inne substancje, które są szkodliwe zarówno dla użytkowników, jak i osób niebędących użytkownikami (bierne narażenie).
- Pojawia się coraz więcej wyników badań naukowych potwierdzających, że osoby, które nigdy nie paliły papierosów tradycyjnych, a które używają e-papierosów podwajają swoje ryzyko rozpoczęcia palenia papierosów tradycyjnych w późniejszych latach
Czym właściwie jest e-papieros i jak działa?
Elektroniczne papierosy to urządzenia, które nie zawierają tytoniu i w których zamiast procesu jego spalania dochodzi do zamiany płynu – tzw. liquidu – w parę wdychaną przez użytkownika. Główne składniki płynu to zwykle nikotyna, inne związki chemiczne (glikol propylenowy, glicerol) i środki nadające smak i zapach powstającej parze (np. diacetyl – substancja chemiczna, która związana jest z występowaniem poważnych chorób płuc). Wiele z tych substancji uznanych jest za toksyczne dla zdrowia człowieka.
Czy e-papieros jest zdrowszy od papierosów tradycyjnych?
Jest to bardzo często powtarzany mit dotyczący e-papierosów. Jak dotąd nie znaleziono dowodów naukowych potwierdzających tę tezę, dlatego nie należy promować papierosów elektronicznych jako środków wspomagających rzucanie palenia. Niektóre e-papierosy zawierają bardzo duże dawki nikotyny (substancji, która powoduje uzależnienie i może prowadzić do zatrucia). W niektórych przypadkach liquid używany do jednorazowego użycia e-papierosa zawiera taką samą ilość nikotyny, jak 20 tradycyjnych papierosów - co oznacza, że oba produkty mają taki sam potencjał uzależniający.
Tytoń podgrzewany
Tytoń podgrzewany to jeden z najnowszych rodzajów wyrobów tytoniowych. W Polsce jest obecny od 2017 roku, więc jego popularność nie jest jeszcze duża - uważa się, że około 0,4% dorosłej populacji w naszym kraju używa tych wyrobów.
Obecnie nie dysponujemy wystarczającą rzetelną wiedzą, aby stwierdzić, że wyroby te są mniej szkodliwe od papierosów tradycyjnych. Istnieją natomiast obawy, że chociaż mogą narażać na niższy poziom substancji toksycznych, które powstają przy spalaniu tytoniu w konwencjonalnych papierosach, w tym samym czasie mogą powodować większe narażenie na inne toksyny. W związku z tym, że tytoń podgrzewany jest obecny na rynku od krótkiego czasu bardzo trudno jest określić, jakie skutki zdrowotne będą wiązały się z krótko i długoterminowym używaniem tytoniu podgrzewanego. Pewnym jest już natomiast, że używanie tytoniu podgrzewanego szkodzi naszemu zdrowiu.
- Aktualnie, Polska jest jednym z ponad 60 krajów świata, gdzie sprzedawany jest tytoń podgrzewany. W naszym kraju tytoń podgrzewany dostępny jest od 2017 roku.
- W Polsce obserwowany jest wzrost użycia tytoniu podgrzewanego.
- Komisja Europejska rozpoznając poważne zagrożenie zdrowotne w coraz częstszym używaniu tytoniu podgrzewanego chce zakazać sprzedaży jego smakowych/zapachowych rodzajów.
- Używanie wszelkich wyrobów tytoniowych - w tym tytoniu podgrzewanego - jest szkodliwe, szczególnie dla dzieci i młodzieży.
- Niezależnie od tego, czy tytoń jest podgrzewany płomieniem, czy elektronicznie, zawiera on silnie uzależniającą nikotynę.
- Narażenie na nikotynę może zaszkodzić dojrzewającemu mózgowi, rozwijającemu się do około 25. roku życia, prowadząc m.in. do zaburzeń uwagi, nastroju oraz zwiększając ryzyko uzależnienia od innych substancji.
- Badania naukowe sugerują, że podgrzewane wyroby tytoniowe zawierają wiele takich samych szkodliwych składników, jak zwykłe papierosy, a także inne szkodliwe związki, których nie ma w zwykłych papierosach.
Tytoń podgrzewany zasada działania.
Podobnie jak w przypadku e-papierosów, urządzenia podgrzewające tytoń mogą przybierać bardzo różne formy i rozmiary, które na przestrzeni krótkiego czasu mogą znacząco się zmieniać. Niektóre podgrzewane wyroby tytoniowe mają podobny rozmiar i kształt do zwykłych papierosów. Mogą posiadać węglową końcówkę owiniętą włóknami szklanymi, które użytkownik podgrzewa zapalniczką lub zapałką. Inne podgrzewają specjalnie zaprojektowane wkłady lub kapsułki zawierające tytoń. Jeszcze inne działają poprzez podgrzewanie płynów, które wytwarzają parę przechodzącą przez tytoniowy wkład, aby wchłonąć aromat i nikotynę z tytoniu.